\u0110\u1ec1 b\u00e0i: Thi\u00ean nhi\u00ean trong nhi\u1ec1u b\u00e0i th\u01a1 m\u1edbi (1932-1945) \u0111\u1eb9p v\u00e0 g\u1ee3i c\u1ea3m. Anh (ch\u1ecb) h\u00e3y ch\u1ee9ng minh \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 qua nh\u1eefng b\u00e0i th\u01a1 Tr\u00e0ng giang c\u1ee7a Huy C\u1eadn. \u0110\u00e2y m\u00f9a thu t\u1edbi c\u00f9a Xu\u00e2n Di\u1ec7u, \u0110\u00e2y th\u00f4n V\u0129 D\u1ea1 c\u1ee7a H\u00e0n M\u1eb7c T\u1eed<\/p>\n
Nh\u00e0 ph\u00ea b\u00ecnh n\u1ed5i ti\u1ebfng Ho\u00e0i Thanh trong Thi nh\u00e2n Vi\u1ec7t Nam \u0111\u00e3 d\u00f9ng nh\u1eefng l\u1eddi trang tr\u1ecdng, t\u1ed1t \u0111\u1eb9p nh\u1ea5t: \u201cM\u1ed9t th\u1eddi \u0111\u1ea1i trong th\u01a1 ca\u201d \u0111\u1ec3 n\u00f3i v\u1ec1 phong tr\u00e0o Th\u01a1 m\u1edbi ( 1932-1945). V\u1edbi c\u00e1c g\u01b0\u01a1ng m\u1eb7t ti\u00eau bi\u1ec3u nh\u1ea5t l\u00e0 Xu\u00e2n Di\u1ec7u, Huy C\u1eadn, H\u00e0n M\u1eb7c T\u1eed. \u0110\u00f3 l\u00e0 nh\u1eefng thi nh\u00e2n ch\u1ee7 y\u1ebfu \u0111\u00e3 \u0111em l\u1ea1i cho th\u01a1 ca Vi\u1ec7t Nam nhi\u1ec1u t\u00e1c ph\u1ea9m \u0111\u1eb7c s\u1eafc. \u0110\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean trong c\u00e1c t\u00e1c ph\u1ea9m n\u00e0y th\u1eadt \u0111\u1eb9p v\u00e0 g\u1ee3i c\u1ea3m. C\u00f3 \u0111i\u1ec1u l\u00e0 do ho\u00e0n c\u1ea3nh \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc ta m\u1ea5t ch\u1ee7 quy\u1ec1n, nh\u00e2n d\u00e2n ta ph\u1ea3i s\u1ed1ng trong v\u00f2ng \u00e1p b\u1ee9c c\u1ee7a b\u1ecdn th\u1ef1c d\u00e2n phong ki\u1ebfn, n\u00ean h\u00ecnh \u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean trong \u201cTh\u01a1 m\u1edbi” \u1edf \u0111\u00e2y tuy \u0111\u1eb9p m\u00e0 bu\u1ed3n. C\u1ee9 th\u1eed d\u1ecdc l\u1ea1i nh\u1eefng b\u00e0i th\u01a1 \u0110\u00e2y th\u00f4n V\u0129 D\u1ea1 c\u1ee7a H\u00e0n M\u1eb7c T\u1eed, \u0110\u00e2y m\u00f9a thu t\u1edbi c\u1ee7a Xu\u00e2n Di\u1ec7u v\u00e0 Tr\u00e0ng giang c\u1ee7a Huy C\u1eadn, ch\u00fang ta s\u1ebd nh\u1eadn ra r\u1ea5t r\u00f5 \u0111i\u1ec1u n\u00e0y.<\/p>\n
Th\u01a1 H\u00e0n M\u1eb7c T\u1eed, Xu\u00e2n Di\u1ec7u v\u00e0 Huy C\u1eadu, ba khu\u00f4n m\u1eb7t l\u1edbn c\u1ee7a Th\u01a1 m\u1edbi, \u0111\u1ec1u c\u00f3 chung m\u1ed9t \u0111\u1eb7c \u0111i\u1ec3m l\u00e0 th\u1ec3 hi\u1ec7n t\u00ecnh y\u00eau thi\u00ean nhi\u00ean th\u1eadt n\u1ed3ng n\u00e0n v\u00e0 say \u0111\u1eafm. B\u1eb1ng c\u1ea3m h\u1ee9ng l\u00e3ng m\u1ea1n, c\u00e1c nh\u00e0 th\u01a1 t\u00e0i t\u00ecnh n\u00e0y \u0111\u00e3 x\u00e2y d\u1ef1ng l\u00ean trong th\u01a1 m\u00ecnh nh\u1eefng b\u1ee9c tranh thi\u00ean nhi\u00ean \u0111\u1ea7y m\u00e0u s\u1eafc h\u1eefu t\u00ecnh v\u00e0 g\u1ee3i c\u1ea3m. Thi\u00ean nhi\u00ean \u1edf \u0111\u00e2y m\u00e0 c\u0169ng r\u1ea5t bu\u1ed3n, v\u00ec bao gi\u1edd c\u0169ng l\u00e1 h\u00ecnh \u1ea3nh m\u1ed9t thi\u00ean nhi\u00ean kh\u00fac x\u1ea1 qua t\u00e2m h\u1ed3n c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1. N\u1ed7i bu\u1ed3n c\u1ee7a c\u00e1c thi nh\u00e2n \u1edf \u0111\u00e2y c\u0169ng l\u00e0 n\u1ed3i bu\u1ed3n c\u1ee7a c\u1ea3 m\u1ed9t th\u1ebf h\u1ec7 \u0111\u01b0\u01a1ng th\u1eddi, n\u1ed7i bu\u1ed3n c\u1ee7a c\u1ea3 m\u1ed9t d\u00e2n t\u1ed9c ph\u1ea3i s\u1ed1ng l\u1ea7m than trong nh\u1eefng n\u0103m th\u00e1ng t\u1ed1i t\u0103m u bu\u1ed3n d\u01b0\u1edbi th\u1eddi Ph\u00e1p thu\u1ed9c.<\/p>\n
<\/p>\n
Tr\u01b0\u1edbc h\u1ebft l\u00e0 b\u00e0i th\u01a1 \u0110\u00e2y th\u00f4n V\u0129 D\u1ea1 c\u1ee7a H\u00e0n M\u1eb7c T\u1eed, b\u00e0i th\u01a1 th\u1eadt xinh x\u1eafn v\u1edbi nh\u1eefng c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean x\u1ee9 Hu\u1ebf \u0111\u1ea7y c\u1ea3nh s\u1eafc h\u1eefu t\u00ecnh, duy\u00ean d\u00e1ng. Qua c\u00e1i nh\u00ecn trong s\u00e1ng gi\u00e0u ch\u1ea5t th\u01a1 c\u1ee7a thi nh\u00e2n, c\u1ea3nh v\u1eadt x\u1ee9 Hu\u1ebf nh\u01b0 s\u00e1ng b\u1eebng l\u00ean trong \u00e1nh n\u1eafng ban mai “n\u1eb7ng m\u1edbi l\u00ean “. N\u1ed5i b\u1eadt l\u00ean t\u1eeb b\u1ee9c tranh l\u00e0 m\u1ed9t m\u00e0u xanh \u00f3ng \u1ea3 m\u01b0\u1edbt qu\u00e1 c\u1ee7a c\u00e2y c\u1ed1i v\u01b0\u1eddn t\u01b0\u1ee3c nh\u00e0 ai, m\u1ed9t m\u00e0u xanh ng\u1ecdc b\u00edch tr\u1ebb trung \u0111\u1ea7y s\u1ee9c s\u1ed1ng. Th\u1ea5p tho\u00e1ng gi\u1eefa v\u1ebb \u0111\u1eb9p t\u01b0\u01a1i t\u1eafn, m\u01b0\u1ee3t m\u00e0 \u201cxanh nh\u01b0 ng\u1ecdc” \u1ea5y l\u00e0 m\u1ed9t b\u00f3ng h\u00ecnh g\u1ee3i c\u1ea3m:<\/p>\n
Nh\u00ecn n\u1eafng h\u00e0ng can n\u1eafng m\u1edbi l\u00ean<\/p>\n
V\u01b0\u1eddn ai m\u01b0\u1edbt qu\u00e1 xanh nh\u01b0 ng\u1ecdc<\/p>\n
L\u00e1 tr\u00fac che ngang m\u1eb7t ch\u1eef \u0111i\u1ec1n.<\/p>\n
T\u1eeb v\u1ebb \u0111\u1eb9p h\u01b0 \u1ea3o nh\u01b0 c\u00f3 nh\u01b0 kh\u00f4ng, nh\u01b0 \u1ea9n nh\u01b0 hi\u1ec7n n\u00e0y, b\u00e0i th\u01a1 d\u1eabn t\u1edbi m\u1ed9t b\u1ee9c tranh thi\u00ean nhi\u00ean kh\u00e1c, th\u1ec3 hi\u1ec7n c\u00e1i \u0111\u1eb9p huy\u1ec1n \u1ea3o c\u00f9a tr\u0103ng gi\u00f3 m\u00e2y tr\u1eddi v\u00e0 s\u00f4ng n\u01b0\u1edbc x\u1ee9 Hu\u1ebf:<\/p>\n
Gi\u00f3 theo l\u1ed1i gi\u00f3 m\u00e2y \u0111\u01b0\u1eddng m\u00e2y<\/p>\n
D\u00f2ng n\u01b0\u1edbc bu\u1ed3n thiu hoa b\u1eafp lay<\/p>\n
Thuy\u1ec1n ai \u0111\u1eadu b\u1ebfn s\u00f4ng tr\u0103ng \u0111\u00f3<\/p>\n
C\u00f3 ch\u1edf tr\u0103ng v\u1ec1 k\u1ecbp t\u1ed1i nay!<\/p>\n
\u0110\u00e2y l\u00e0 c\u1ea3nh s\u00f4ng n\u01b0\u1edbc m\u00e2y tr\u1eddi \u0111\u1ea7y huy\u1ec1n \u1ea3o c\u1ee7a x\u1ee9 Hu\u1ebf trong m\u1ed9t \u0111\u00eam tr\u0103ng t\u0129nh l\u1eb7ng. L\u00fac b\u1ea5y gi\u1edd c\u00f3 gi\u00f3, nh\u01b0ng gi\u00f3 ch\u1ec9 nh\u1eb9, kh\u00f4ng \u0111\u1ee7 \u0111\u1ec3 l\u00e0m cho m\u00e2y bay, nh\u01b0ng v\u1eeba \u0111\u1ee7 \u0111\u1ec3 hoa b\u1eafp lay khe kh\u1ebd. Trong c\u00e1i kh\u00f4ng gian t\u0129nh l\u1eb7ng \u1ea5y, c\u00f3 m\u1ed9t con thuy\u1ec1n \u0111\u1eadu n\u01a1i b\u1ebfn v\u1eafng, khi\u1ebfn c\u1ea3nh v\u1eadt c\u00e0ng huy\u1ec1n \u1ea3o h\u01a1n. \u0110\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 b\u1ebfn s\u00f4ng l\u00fac n\u00e0y \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh b\u1ebfn tr\u0103ng v\u00e0 con thuy\u1ec1n c\u0169ng ch\u1edf kh\u1ea3m \u00e1nh tr\u0103ng. \u0110\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t kh\u00f4ng gian m\u00eanh m\u00f4ng h\u01b0 \u1ea3o v\u1edbi “s\u01b0\u01a1ng kh\u00f3i m\u1edd nh\u00e2n \u1ea3nh”.<\/p>\n
\u0110\u00fang l\u00e0 thi\u00ean nhi\u00ean \u1edf \u0111\u00e2y th\u1eadt d\u1eb9p, th\u1eadt quy\u1ebfn r\u0169 nh\u01b0ng c\u0169ng g\u1ee3i bu\u1ed3n, m\u1ed9t n\u1ed3i bu\u1ed3n b\u00e2ng khu\u00e2ng d\u1ecbu v\u1ee3i, man m\u00e1c lan t\u1ecfa. Ph\u1ea3i ch\u0103ng \u0111\u00f3 c\u0169ng ch\u00ednh l\u00e0 t\u00e2m tr\u1ea1ng c\u1ee7a nh\u00e0 th\u01a1, m\u1ed9t ch\u00fat l\u00f2ng ch\u01a1i v\u01a1i, h\u1ee5t h\u1eabng tr\u01b0\u1edbc m\u1ed9t linh c\u1ea3m t\u1ea3n m\u1ea1n chia l\u00eca: \u201cGi\u00f3 theo l\u1ed1i gi\u00f3 m\u00e2y \u0111\u01b0\u1eddng m\u00e2y\u201d v\u00e0 m\u1ed9t n\u1ed7i ho\u00e0i nghi m\u1edd m\u1ecbt: Ai bi\u1ebft t\u00ecnh ai c\u00f3 \u0111\u1eadm \u0111\u00e0?…<\/p>\n
Ti\u1ebfp \u0111\u00f3, thi\u00ean nhi\u00ean trong b\u00e0i th\u01a1 \u0110\u00e2y m\u00f9a thu t\u1edbi c\u1ee7a Xu\u00e2n Di\u1ec7u c\u00f9ng bu\u1ed3n l\u1eb7ng \u201c\u0111\u00ecu hiu\u201d, phai t\u00e0u, h\u00e9o \u00faa. Nh\u00e0 th\u01a1 b\u1eaft \u0111\u1ea7u t\u00e1c ph\u1ea9m c\u1ee7a minh b\u1eb1ng nh\u1eefng h\u00e0ng li\u1ec5u r\u0169:<\/p>\n
R\u1eb7ng li\u1ec5u \u0111\u00ecu hiu \u0111\u1ee9ng ch\u1ecbu tang<\/p>\n
T\u00f3c bu\u1ed3n bu\u00f4ng xu\u1ed1ng l\u1ed9 ng\u00e0n h\u00e0ng.<\/p>\n
L\u00e1 li\u1ec5u t\u1eebng s\u1ee3i d\u00e0i r\u0169 xu\u1ed1ng, d\u01b0\u1edbi m\u1eaft thi nh\u00e2n \u0111\u00e3 tr\u1edf th\u00e0nh l\u00e0n t\u00f3c c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi thi\u1ebfu n\u1eef t\u00f3c bu\u1ed3n bu\u00f4ng xu\u1ed1ng. N\u01b0\u1edbc m\u1eaft kh\u00f4ng r\u01a1i th\u00e0nh gi\u1ecdt m\u00e0 r\u01a1i th\u00e0nh s\u1ee3i, s\u1ee3i bu\u1ed3n \u201cbu\u00f4ng xu\u1ed1ng l\u1ec7 ng\u00e0n h\u00e0ng\u201d.<\/p>\n
Nh\u00e0 th\u01a1 nh\u00ecn l\u00e1 v\u00e0ng t\u1eebng chi\u1ebfc r\u01a1i t\u1eebng chi\u1ebfc l\u1ea1i th\u1ea5y \u0111\u00f3 l\u00e0 m\u1ed9t s\u1eafc \u00e1o \u0111\u1eb9p c\u1ee7a m\u00f9a thu, n\u00ean \u0111\u00e3 reo l\u00ean ch\u00e0o \u0111\u00f3n<\/p>\n
\u0110\u00e2y m\u00f9a thu t\u1edbi – m\u00f9a thu t\u1edbi<\/p>\n
V\u1edbi \u00e1o m\u01a1 phai d\u1ec7t l\u00e1 v\u00e0ng.<\/p>\n
C\u00e1i \u0111\u1eb9p c\u1ee7a m\u00f9a thu \u1edb \u0111\u00e2y l\u00e0 c\u00e1i \u0111\u1eb9p c\u1ee7a v\u1ebb t\u00e0n phai, h\u00e9o \u00faa, kh\u00f4 g\u1ea7y:<\/p>\n
H\u01a1n m\u1ed9t lo\u00e0i hoa \u0111\u00e3 r\u1ee5ng c\u00e0nh<\/p>\n
Trong v\u01b0\u1eddn s\u1eafc \u0111\u1ecf r\u1ee7a m\u00e0u xanh<\/p>\n
Nh\u1eefng lu\u1ed3ng run r\u1ea9y rung rinh l\u00e1…<\/p>\n
\u0110\u00f4i nh\u00e1nh kh\u00f4 g\u1ea7y x\u01b0\u01a1ng m\u1ecfng manh.<\/p>\n
N\u1ed7i bu\u1ed3n m\u00f9a thu t\u1eeb hoa r\u1ee5ng l\u00e1 \u00faa \u1edf hai c\u00e2u \u0111\u1ea7u c\u1ee7a kh\u1ed5 th\u01a1 \u0111\u00e3 lan ra, th\u1ea5m s\u00e2u v\u00e0o c\u00e1c nh\u00e1nh c\u00e2y tr\u01a1 tr\u1ee5i Kh\u00f4 g\u1ea7y x\u01b0\u01a1ng m\u1ecfng manh \u1edf hai c\u00e2u sau khi\u1ebfn c\u00e1i r\u00e9t th\u1ea5u x\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a t\u1eebng lu\u1ed3ng gi\u00f3 l\u1ea1nh \u0111\u00e3 l\u00e0m run r\u1ea9y rung rinh c\u1ea3 nh\u1eefng chi\u1ebfc l\u00e1 thu c\u00f2n s\u00f3t l\u1ea1i.<\/p>\n
N\u1ed7i bu\u1ed3n \u1ea5y, c\u00e1i r\u00e9t \u1ea5y c\u00e0ng d\u1ec5 nh\u1eadn ra \u1edf n\u01a1i tr\u1ed1ng v\u1eafng, \u1edf nh\u1eefng b\u1ebfn \u0111\u00f2. Tuy \u0111\u00e2y l\u00e0 ch\u1ed7 b\u1ed1n b\u1ec1 l\u1ed9ng gi\u00f3 l\u1ea1i h\u1ed9i t\u1ee5 \u0111\u00f4ng ng\u01b0\u1eddi, nh\u01b0ng ch\u00ednh c\u00e1i r\u00e9t th\u1ea5u x\u01b0\u01a1ng kia c\u00f9ng khi\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi ta e ng\u1ea1i, \u00edt mu\u1ed1n sang s\u00f4ng<\/p>\n
\u0110\u00e3 nghe r\u00e9t m\u01b0\u1edbt lu\u1ed3n trong gi\u00f3<\/p>\n
\u0110\u00e3 v\u1eafng ng\u01b0\u1eddi sang nh\u1eefng chuy\u1ebfn \u0111\u00f2<\/p>\n
N\u1ed7i bu\u1ed3n m\u00f9a thu c\u00f2n th\u1eafm \u0111\u1eabm \u0111\u1ebfn c\u1ea3 m\u00e2y tr\u1eddi, l\u00e0m n\u00ean m\u1ed9t kh\u00f4ng kh\u00ed u u\u1ea5t h\u1eadn chia li v\u1edbi nh\u1eefng c\u1ea3nh chim bay v\u1ec1 ph\u01b0\u01a1ng xa tr\u00e1nh r\u00e9t:<\/p>\n
M\u00e2y v\u1ea9n t\u1eebng kh\u00f4ng chim bay \u0111i<\/p>\n
Kh\u00ed tr\u1eddi u u\u1ea5t h\u1eadn chia li<\/p>\n
T\u1ea5t c\u1ea3 chi ti\u1ebft c\u1ee7a b\u1ee9c tranh thi\u00ean nhi\u00ean trong b\u00e0i th\u01a1 n\u00e0y \u0111\u1ec1u g\u1ee3i n\u00ean m\u1ed9t c\u1ea3m gi\u00e1c xa x\u0103m, nh\u1edb th\u01b0\u01a1ng bu\u1ed3n l\u1eb7ng. Cu\u1ed1i c\u00f9ng, tr\u00ean b\u1ee9c tranh th\u01a1 th\u1ea5y hi\u1ec7n l\u00ean b\u00f3ng d\u00e1ng con ng\u01b0\u1eddi:<\/p>\n
\u00cdt nhi\u1ec1u thi\u1ebfu n\u1eef bu\u1ed3n kh\u00f4ng n\u00f3i<\/p>\n
T\u1ef1a c\u1eeda nh\u00ecn xa ngh\u0129 ng\u1ee3i g\u00ec?<\/p>\n
\u0110\u00fang l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh c\u1ee7a c\u00e1c c\u00f4 v\u1edbi n\u00e9t m\u1eb7t bu\u1ed3n, v\u1edbi \u0111\u00f4i m\u1eaft nh\u00ecn m\u00e3i ra xa, kh\u00f4ng ch\u00fa m\u1ee5c v\u00e0o m\u1ed9t c\u00e1i g\u00ec c\u1ee5 th\u1ec3 m\u00e0 nh\u01b0 \u0111ang ch\u00ecm \u0111\u1eafm trong n\u1ed7i bu\u1ed3n v\u00e0 c\u00f4 \u0111\u01a1n, ng\u01a1 ng\u1ea9n.<\/p>\n
Sau h\u1ebft, l\u00e0 b\u00e0i th\u01a1 Tr\u00e0ng giang c\u1ee7a Huy C\u1eadn b\u1ee9c tranh thi\u00ean nhi\u00ean \u1edf \u0111\u00e2y l\u00e0 h\u00ecnh \u1ea3nh s\u00f4ng n\u01b0\u1edbc th\u1ea5m \u0111\u01b0\u1ee3m m\u1ed9t n\u1ed7i ni\u1ec1m \u201cB\u0103ng khu\u00e2ng tr\u1eddi r\u1ed9ng nh\u1edb s\u00f4ng d\u00e0i”. M\u1edf \u0111\u1ea7u b\u00e0i th\u01a1 l\u00e0 m\u1ed9t khung c\u1ea3nh thi\u00ean nhi\u00ean \u00eam \u0111\u1ec1mb\u00ecnh l\u1eb7ng:<\/p>\n
S\u00f3ng g\u1ee3n tr\u00e0ng giang bu\u1ed3n \u0111i\u1ec7p \u0111i\u1ec7p<\/p>\n
Con thuy\u1ec1n xu\u00f4i m\u00e1i n\u01b0\u1edbc song song<\/p>\n
Thuy\u1ec1n v\u1ec1 n\u01b0\u1edbc l\u1ea1i s\u1ea7u tr\u0103m ng\u1ea3<\/p>\n
C\u1ee7i m\u1ed9t c\u00e0nh kh\u00f4 l\u1ea1c m\u1ea5y d\u00f2ng.<\/p>\n