Đề bài: Tư tưởng yêu nước trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu có đặc điểm gì riêng biệt so với những giai đoạn trước đó. Chứng minh bằng những tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu được học và đọc thêm trong chương trình.
Bài văn mẫu: Tư tưởng yêu nước trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu
Bài làm
“Tổ quốc”-hai tiếng thiêng liêng ấy vang lên trong lòng mỗi con người gợi lên một niềm yêu thương bao hàm tất cả những gì thân yêu và quý báu nhất. Tình yêu tổ quốc là một tình cảm cao cả, nó cũng vận động không ngừng cùng với lịch sử. Đi qua một thời kì, tư tưởng yêu nước lại mang những dấu ấn riêng biệt. Và trong Văn học, tư tưởng lớn ấy đã làm nên những giá trị bất diệt.
Nói Đến thầy đồ Nguyễn Đình Chiểu-cái tên trìu mến mà nhân dân Miền Nam dùng để gọi nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu-người ta không thể không nhắc tới tình yêu đất nước thiết tha trong tâm hồn ông, trong thơ văn của ông. Bản thân cuộc đời đau khổ và nghị lực của ông đã là một tấm gương chói sáng của biểu tượng tình yêu vĩnh cửu ấy. Tư tưởng yêu nước trong văn thơ Nguyễn Đình Chiểu là một đặc trưng riêng biệt khác hẳn với tư tưởng yêu nước được thể hiện trong giai đoạn trước đó.
Tư tưởng yêu nước trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu( hình ảnh)
Trong văn học trung đại các thời kì trước, lòng yêu nước gắn liền với các khái niệm mang màu sắc chính trị và tôn giáo như sách trời định phận, lãnh thổ, quyền lợi của chủ tướng , bản sắc văn hóa… Nguyễn Đình Chiểu yêu Tổ quốc mình bằn tình yêu máu thịt, từ những khái niệm thân thuộc bình dị,” tấc đất, ngọn rau, bát cơm, manh áo”. Phải chăng cuộ sống bấy nhiêu năm giữa lòng yêu thương đùm bọc của nhân dân đã giúp ông thấm nhuần tình yêu tổ quốc từ những tâm hồn bình dị ấy.
Đặc điểm nổi bật nhất, riêng biệt nhất trong tư tưởng yêu nước trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu có lẽ là yêu nước gắn liền với thương dân, vì dân. Ông ít nói đến sơn hà xã tắc ở một khái niệm trừu tượng, ông chỉ luôn nhắc đến nhân dân trong tình yêu thương gắn bó với tổ quốc:
Ghét đời kiệt trụ mê dâm
Để dân đến nỗi sa hầm sẩy hang
Ghét đời U, Lệ đa đoan
Khiến dân luống chịu lầm than muôn phần
Nếu như cách đó nhiều thế kỉ, Trần Quốc Tuấn căm giận bọn cướp nước “đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ”, Nguyễn Trãi căm giận ở vị thế của một người làm cha mẹ dân có tấm lòng bao dung, đau xót nhìn lũ giặc ” nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn, vùi con đỏ dưới hầm tai vạ”, thì Nguyễn Đình Chiểu yêu nước, căm thù quân cướp nước ở chính tấm lòng của một người “dân ấp, dân lân” bình thường nhất mà cũng sâu sắc nhất.
Trong cơn khói lửa binh đao của tổ quốc xa xưa, trong những loạn li tang tóc vó ngựa xâm lăng , khi nhà vua gọi những nam nhi sĩ tử:
Giã nhà đeo bức chiến bào
Thét roi cầu Vị ào ào gió thu
thì giữa thế kỉ XIX Đồ Chiểu tìm thấy những người dân quanh năm “côi cút làm ăn,toan lo nghèo khó” ngay xung quanh mình bằng một tấm lòng yêu nước sâu xa hun đúc nên nhiệt huyết giúp họ xông ra giữa chiến trường “làm cho mã tà ma ní hồn kinh, trối kệ tàu đồng súng nổ” nào đâu còn những hình ảnh” Tráng sĩ dưới nguyệt mài gươm” hào hùng, người anh hùng trong thơ văn Nguyễn Đinh Chiểu “ngoài cật có một manh áo vải, trong tay cầm một ngọn tầm vông” cũng đủ sức làm nên những chiến công đáng ngưỡng mộ. Tư thế của một đám đông có sức mạnh vũ bão thật hiên ngang được nhà thơ tạc nên tràn dầy hào khí. Chính ông là tác giả đầu tiên đưa hình ảnh vốn mờ nhạt của những người dân bình dị lên tầm cao của khí phách anh hùng. Trước ông có lẽ chưa có ai nhắc đến những người dân bình thường với lòng cảm mến và tin tưởng đến thế.
Tư tưởng yêu nước trong văn thơ Nguyễn Đình Chiểu còn vượt ra ngoài nhiều khuôn khổ. Người anh hùng trong văn thơ của ông hành động không chỉ vì hai chữ “trung quân” mà vì “ái quốc”, vì thương dân tộc, giống nòi:
Sớ mật lãnh binh lờ mắt giặc
Bằng son ứng nghĩa thắm lòng dân
Giúp đời dốc trọn ơn nam nữ
Ngay chúa nào lo tiếng nghịch thần
Tất cả nhân vật của ông: Vân Tiên, Tử Trực, Hớn Minh cũng đều yêu đất nươc bằng tình yêu máu thịt, sâu sắc, xuất phát từ muôn ngàn điều bình dị trong cuộc sống, và hành động của họ cũng là vì dân, do dân…
Nguyễn Đình Chiểu vẫn nói đến chúa, đến mua nhưng với một ước vọng thiết tha có một minh chúa:
Chừng nào thánh đế ân soi thấu
Một trận mưa nhuần rửa núi sông
Nhưng ông cũng biết oán trách sự đớn hèn nhu nhược của triều đình, đẩy đất nước vào bi loạn, chia xẻ:
Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng
Nỡ để dân đen mắc nạn này
Yêu nước, văn thơ nguyễn đình chiểu cũng biến thành nhừn vũ khí sắc bén, chiến đấu cho ngày mai độc lập của tổ quốc.
Ngày nào trời đất an ngôi cũ
Mừng thấy non sông bặt gió Tây
Ngư tiều y thuật vấn đáp của ông chính là đòn cân não giáng lên suy nghĩ đớn hèn của lũ tham giàu bán nước cầu vinh.
Người ta nói rằng Đồ Chiểu là người khai sáng chủ nghĩa yêu nước cận đại, phải chăng vì ông đã đem lại nhiều biểu hiện mới mẻ, tiến bộ cho chủ nghĩa yêu nước. Tư tưởng yêu nước trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu không chỉ dừng ở mức căm thù bè lũ bán nước , mà còn xót xa cho tình cảnh đất nước đến mức:
Xông hai con mắt bỏ liền cho đui
để:
Thà cho trước mắt mù mù
Chẳng thà ngồi thấy kẻ thù quân thân
mà còn gắn liền với tấm lòng rộng mở yêu thương, trân trọng nhân dân với những chiến công hiển hách:
Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia
Gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan hai họ.
Bước tiến vượt bậc của Đồ chiểu trong chủ nghĩa yêu nước chính là gắn liền đất nước với nhân dân, với những điều bình thường trong cuộc sống như một nhà văn Nga từng viết: Dòng suối đổ vào sông. Sông đổ vào đại trường giang Vonga, Đại trường giang Vonga đi ra biển.Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu tổ quốc.
CHủ nghĩa yêu nước trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu là sự kế thừa truyền thống ngàn đời của dân tộc ta, đồng thời là sự kết tinh của tấm òng yêu nước trong những người dân bình dị sống qianh ông, bởi thế nó mang tầm cao gần gũi với chủ nghĩa yêu nước ngày nay: yêu nước là yêu những điều xung quanh mình để có thể sống cho tổ quốc và chết vì tổ quốc.
Bao năm đã trôi qua, vẫn còn lại sáng chói với tháng năm, với thời gian, với bao thay đổi của đất nước là tấm lòng của Đồ Chiểu bất diệt để muôn đời ngợi ca.
Trên đây là bài văn mẫu viết về Tư tưởng yêu nước trong thơ văn Nguyễn Đình Chiểu, các em tham khảo nhé, chúc các em làm bài tốt
